Prawo spadkowe Adwokat Bielsk Podalski

Prawo spadkowe wbrew pozorom należy do jednych z najbardziej istotnych gałęzi prawa, gdyż reguluje kwestię kontynuowania określonych praw i obowiązków po zmarłej osobie. Większość praw i obowiązków wynikających z prawa cywilnego, jakie dane osoba nabyła za życia, nie wygasa z chwilą jej śmierci, tylko przechodzi na inne osoby w postaci spadku. Polskie prawo przewiduje dwa główne sposoby wejścia w prawa spadkodawcy – dziedziczenie testamentowe, gdzie osoba spadkobiercy jest bezpośrednio wskazana w testamencie. Najczęściej w tej formie do spadku powoływana jest tylko jedna osoba, która dziedziczy całość spadku. Drugi sposób, to dziedziczenie ustawowe, które znajduje zastosowanie w tych wszystkich przypadkach, gdzie testament nie został sporządzony. Tym samym z mocy prawa osobami powołanymi w pierwszej kolejności do dziedziczenia ustawowego są osoby najbliższe spadkodawcy – jego dzieci oraz małżonek, zaś w przypadku ich braku – dalsi krewni, zgodnie z przepisami ustawy. Zważywszy, iż w dziedziczeniu ustawowym regułą jest występowanie wielości spadkobierców, spadek przypada im wg udziałów, które wyraża się w ułamkach (np. dwoje dzieci i małżonek dziedziczą spadek w równych częściach po 1/3). Jednakże sam fakt dokładnego określenia w ustawie przebiegu dziedziczenia nie oznacza, iż w przypadku śmierci spadkodawcy, automatycznie uzyskujemy prawo do spadku wg tych przepisów. Dziedziczenie ustawowe musi być każdorazowo stwierdzone przez Sąd postanowieniem w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, bądź też w formie aktu notarialnego sporządzonego u notariusza. Dopiero od tego momentu, spadkobiercy skutecznie nabywają prawa i obowiązki pochodzące od spadkodawcy.

Choć wymóg ten może wydawać się zbędną formalnością, to jednak jego obowiązywanie wynika z faktu, iż sfera relacji pomiędzy spadkodawcą a spadkobiercami, a także nieraz pomiędzy samymi spadkobiercami, może być dość skomplikowana, dlatego nierzadko dopiero w postępowaniu sądowym, możliwe jest stwierdzenie nabycia spadku zgodnie z przepisami ustawy, co nie zawsze jest możliwe przed notariuszem z uwagi na zawiłość danych stosunków. Należy pamiętać o tym, że spadek nie zawsze zawiera prawa majątkowe do rzeczy o znacznej wartości, ale w jego skład wchodzą też zobowiązania finansowe spadkodawcy. Niejednokrotnie mają więc miejsce sytuacje, w których spadek składa się wyłącznie z długów, lub jest też ich tyle, że przewyższają wartość majątku spadkowego. W takich sytuacjach, polskie prawo dopuszcza możliwość odrzucenia spadku, jednak jest ono obwarowane terminem ustawowym, który wynosi 6 miesięcy od dnia otwarcia spadku (czyli śmierci spadkodawcy), lub dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tym fakcie. Podobnie jak w przypadku samego stwierdzenia nabycia spadku, jego odrzucenie można dokonać zarówno przed Sądem, jak i przed notariuszem. W przypadku skutecznego odrzucenia spadku, spadkobierca, który złożył takie oświadczenie, jest pomijany w dziedziczeniu ustawowym, zaś udział w spadku, który by mu przypadał, zostaje podzielony wobec pozostałych spadkobierców. Jednakże kwestia tego, czy ktoś zostanie spadkobiercą w dziedziczeniu ustawowym, nie zawsze zależy wyłącznie od decyzji samego spadkobiercy – prawa do spadku mogą go też pozbawić inne osoby (najczęściej pozostali spadkodawcy), podnosząc, iż dany spadkobierca jest niegodny dziedziczenia, czyli, popełnił wobec spadkodawcy naganny moralnie czyn, tj.:

• dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy (art. 928 § 1 pkt 1),
• nakłonił spadkodawcę podstępem lub groźbą do sporządzenia lub odwołania testamentu albo przeszkodził spadkodawcy podstępem lub groźbą w dokonaniu jednej z tych czynności (art. 928 § 1 pkt 2),
• umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił albo świadome skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego (art. 928 § 1 pkt 3).

Stwierdzenie w toku postępowania niegodności dziedziczenia spadkobiercy, skutkuje uznaniem go jak osoby, która nie dożyła spadku, a co więcej pozbawia tego spadkobiercę również prawa do ubiegania się o zachowek. Zważywszy, że spory wokół dziedziczenia dotyczą najczęściej relacji rodzinnych, nierzadko są one nacechowane silnymi emocjami, które niekiedy mogą przesłonić racjonalne podejście do sprawy i nie zawsze pomagają w przyjęciu stanowiska, które najlepiej chroniłoby nasz interes. Niniejszy artykuł, jedynie pobieżnie nakreśla instytucję prawa spadkowego i nie odnosi się do wielu zagadnień, które w zależności od konkretnego stanu faktycznego, mogą okazać się nad wyraz istotne i wywierać długofalowe skutki na resztę życia spadkobierców. Dlatego też przeprowadzenie każdej sprawy o stwierdzenie nabycia spadku, najlepiej jest skonsultować z profesjonalną Kancelarią adwokacką. Kancelaria Adwokacka Marek Kowalewicz – zapraszam do kontaktu.